Humeynizm

Humeynizm veya Humeynicilik, 1979 İran İslam Devrimi'nin lideri Ruhullah Humeyni'nin dini ve siyasi fikirlerini ifade eder. Ayrıca Humeynicilik, Humeyni'nin kurduğu İran İslam Cumhuriyeti'ni yöneten din adamı sınıfının ideolojisini de ifade ediyor olabilir. Bu aynı zamanda İran, Irak ve Lübnan'daki On İki İmamcı Şii nüfusun bazı kesimlerinin "radikalleşmesine" ve İran hükûmetinin Afganistan,^[1] Pakistan,^[2] Suudi Arabistan ve Afrika'daki^[3] Şii azınlıkları "silah altına almasına" atıfta bulunmak için de kullanılabilir.^[4] Humeynicilikten türetilen Humeynici ve Humeyniciler kelimeleri aynı zamanda İran'ın dini yöneticilerinin üyelerini tanımlamak ve onları "normal" (Velayet-i Fakih'i desteklemeyen) Şii Müslüman din adamlarından ayırmaya çalışmak için de kullanılabilir.

Humeyni'nin liderliği altında İran, bin yıllık monarşisini teokratik bir cumhuriyetle değiştirdi. Humeyni Şii İslam'da büyük bir paradigma değişikliğine yol açtı. O, İslam hukukçularının dini ve siyasi otoritenin gerçek sahipleri olduğunu, onlara "Allah'a itaatin bir ifadesi" olarak itaat edilmesi gerektiğini ve kurallarının "İslam'daki namaz, oruç ve hac^[5] ibadeti gibi tüm ikincil emirlerden üstün olduğunu" ilan etti.^[6] Humeyni'nin öğretileri Şii İslam'ın anlayışı üzerinde büyük bir etki yaratacaktı; bin yıldır geleneksel olarak ulema arasında siyasi sessizliğin kabul gördüğü bir ortamda. Bir diğer önemli revizyon, Onikincilerin İmamlarının yeniden ortaya çıkacağına ve O'nu beklemenin doğru yol olduğuna dair var olan Mehdi inancı hakkındaydı. Geleneksel Oniki İmamcı ilahiyatçılar inananları onun dönüşünü sabırla beklemeye çağırırken, Humeyni ve takipçileri Şii Müslümanları Mehdi'nin küresel İslami yönetiminin yolunu aktif olarak açmaya çağırdı.^[7]

En az bir akademisyene göre, ölümünden bu yana İran İslam Cumhuriyeti'nin hukuk alanındaki siyaseti "büyük ölçüde Humeyni'nin mirasına sahip çıkma girişimleri tarafından tanımlandı" ve "onun ideolojisine sadık kalmak tüm siyasi faaliyetler için bir turnusol testi oldu".^[8]

Veli Nasr'a göre İran dışında Humeyni'nin etkisi Irak ve Lübnan'daki büyük Şii nüfus arasında da görülüyor. Gayrimüslim dünyada Humeyni'nin Batı ve hatta Batı popüler kültürü üzerinde etkisi oldu; burada "İslam'a karşı korku ve güvensizlik aşılayan" "İslam'ın sanal yüzü" haline geldiği söyleniyor.^[9]

^ Emadi, Hafizullah (6 Aralık 2006). "Exporting Iran's revolution: the radicalization of the Shiite movement in Afghanistan". Middle Eastern Studies Journal. 31. ss. 1-12. doi:10.1080/00263209508701037. 21 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
^ Alex Vatanka, Influence of iranian revolution in Pakistan: Security, Diplomacy Islamist Influence, I.B.Tauris (1989), pp. 148 & 155
^ Citrinowicz, Danny (16 Haziran 2021). "Hezbollah and Iran's Radicalization Efforts in Africa". European Eye on Radicalization. 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
^ Al-Rebh, Dr. Abdullah F. (29 Mart 2021). "Radical Shiism and Iranian Influence in Saudi Arabia". European Eye on Radicalization. 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
^ Islamic Government Islam and Revolution I, Writings and declarations of Imam Khomeini, 1981, p.91
^ Hamid Algar, `Development of the Concept of velayat-i faqih since the Islamic Revolution in Iran,` paper presented at London Conference on wilayat al-faqih, in June, 1988] [p.135-8]. Also Ressalat, Tehran, 7 January 1988, online http://gemsofislamism.tripod.com/khomeini_promises_kept.html#Laws_in_Islam 8 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
^ Golkar, Aarabi; Saeid, Kasra (3 Mayıs 2022). "Iran's Revolutionary Guard and the Rising Cult of Mahdism: Missiles and Militias for the Apocalypse". Middle East Institute. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2023.
^ The New Republic "Khamenei vs. Khomeini" by Ali Reza Eshraghi, August 20, 2009, tnr.com dead link Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş. quotation from article Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş. accessed 9-June-2010
^ Nasr, Vali The Shia Revival, Norton, 2006, p.138

[1] Emadi, Hafizullah (6 Aralık 2006). "Exporting Iran's revolution: the radicalization of the Shiite movement in Afghanistan". Middle Eastern Studies Journal. 31. ss. 1-12. doi:10.1080/00263209508701037. 21 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.

[2] Alex Vatanka, Influence of iranian revolution in Pakistan: Security, Diplomacy Islamist Influence, I.B.Tauris (1989), pp. 148 & 155

[3] Citrinowicz, Danny (16 Haziran 2021). "Hezbollah and Iran's Radicalization Efforts in Africa". European Eye on Radicalization. 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.

[4] Al-Rebh, Dr. Abdullah F. (29 Mart 2021). "Radical Shiism and Iranian Influence in Saudi Arabia". European Eye on Radicalization. 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.

[5] Islamic Government Islam and Revolution I, Writings and declarations of Imam Khomeini, 1981, p.91

[autogenerated2-6] Hamid Algar, `Development of the Concept of velayat-i faqih since the Islamic Revolution in Iran,` paper presented at London Conference on wilayat al-faqih, in June, 1988] [p.135-8]. Also Ressalat, Tehran, 7 January 1988, online http://gemsofislamism.tripod.com/khomeini_promises_kept.html#Laws_in_Islam 8 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi

[Golkar,_Aarabi-7] Golkar, Aarabi; Saeid, Kasra (3 Mayıs 2022). "Iran's Revolutionary Guard and the Rising Cult of Mahdism: Missiles and Militias for the Apocalypse". Middle East Institute. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2023.

[8] The New Republic "Khamenei vs. Khomeini" by Ali Reza Eshraghi, August 20, 2009, tnr.com dead link Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş. quotation from article Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş. accessed 9-June-2010

[autogenerated3-9] Nasr, Vali The Shia Revival, Norton, 2006, p.138

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]